Makaleler
Makaleler - BENİ ANLAMIYORSUNUZ
BENİ ANLAMIYORSUNUZ
Uzm.Psikolog Işıl ALTINTAŞ UÇAR
Bu haftaki köşemizde, ebeveynler tarafından anlaşılmaz ve uzlaşılmaz olarak tanımlanan, ergenlerden söz etmek istiyorum. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanan ergenlik, ülkemizde 10-12 yaşlarında fiziksel değişimlerle başlar ve duygu durum değişiklikleri eşliğinde 20-22 yaşına kadar sürebilir. Tabiri caiz ise çocuk, karanlık bir tünele girer; orada fiziksel, ruhsal ve çevresel değişiklikler yaşar. Dışa çok güçlü göründüğü halde çok kırılgan olduğu bir dönemdir. Hormonları değişir en başta. Duyguları inişli çıkışlıdır; bir arkadaşının bakışı, annesinin söylediği bir söz, karşı cinsle yaşadıkları ve aynanın karşısında gördüğü kişi onu çok fazla etkileyebilir.
Peki ya başka neler yaşanır bu dönemde?.. Ergenin tepkileri özellikle aileye karşı çok farklıdır, çünkü ergen kendini sosyal çevreye ve karşı cinse kanıtlamaya çalışıyordur. Aileden yavaşça uzaklaşır. Tepkilerini dile getirmek yerine öfke patlamaları, sinirlilik, içe kapanma ve davranış problemleri (tırnak yeme, tikler vb.) gösterir.
Kendini kanıtlama dönemindeki ergen, arkadaşlarında gördüğü her şeyi denemeye başlar. Genellikle alkol, madde, sigara ve cinsellikle birçok risk içeren madde ve eylemi deneyimler. Kendi kişiliğini oluşturmaya çalışırken tökezler, düşer ama en sonunda doğruyu yine kendisi bulur.
Her ergen kendi hikâyesinin başkahramanıdır; kendini spot ışıklarının altındaymış gibi hisseder, hayali seyircileri vardır. Anne-babayı manipüle eder; yakın olmak isterken bir o kadar uzak kalmak ister.
Yetişkinlerin ergenlerin doğasını kavramakta yetersiz kalışları bir ölçüde kendi gençlik dönemlerini unutmalarındandır. “Ama Işıl Hanım bizim zamanımızda hiç böyle değildi ki.” diye başlayan cümleleri sıkça duymaktayım. Bugünün yetişkinlerinin anne-babalarına sorsak onlardan da aynı serzenişi duyarız mutlaka.
Gençlerin “Beni anlamıyorsunuz.” çığlıkları genellikle gerçekten doğrudur. Eğer anne-baba, ergenin ne demeye çalıştığını anlamak yerine, onu kendilerince doğru yola yöneltmeye çalışırsa, çabalarının büyük bir kısmı boşa gidecektir.
Haftaya yeni bir söyleşide buluşmak üzere… Esen kalın.